ទីក្រុងហ្សឺណែវ៖ នៅថ្ងៃទី១០ ខែកក្កដា ឆ្នាំ២០២៤នេះ បេសកកម្មអចិន្ត្រៃយ៍នៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា ប្រចាំអង្គការសហប្រជាជាតិ នៅទីក្រុងហ្សឺណែវ បានចេញសេចក្តីថ្លែងការណ៍មួយ ដើម្បីឆ្លើយតបទៅនឹងការអត្ថាធិប្បាយរបស់លោក Thameen Al-Kheetan អ្នកនាំពាក្យការិយាល័យសិទ្ធិមនុស្សអង្គការសហប្រជាជាតិ ទាក់ទងនឹងការកាត់ទោសសកម្មជនបរិស្ថាន ដោយតុលាការកម្ពុជា។

តំណាងបេសកកម្មអចិន្ត្រៃយ៍នៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា ប្រចាំអង្គការសហប្រជាជាតិ បានបដិសេធចំពោះការលើកឡើងរបស់លោក Al-Kheetan ថា “គ្មានមូលដ្ឋាន និងបំភ័ន្ត” ដោយអះអាងថា ដំណើរការកាត់ក្តីលើសកម្មជនទាំង ១០នាក់នេះ ប្រកាន់ខ្ជាប់នូវនីតិវិធីផ្លូវច្បាប់។ គូសបញ្ជាក់ថា សកម្មជនមិនត្រូវបានកាត់ទោសពីបទតស៊ូមតិផ្នែកបរិស្ថានទេ ប៉ុន្តែដោយសារពីបទរៀបចំសកម្មភាពប្រឆាំងរដ្ឋាភិបាល និងប្រមាថព្រះមហាក្សត្រ ដោយផ្អែកលើបទល្មើសដែលបានប្រព្រឹត្តពីឆ្នាំ ២០១២ ដល់ឆ្នាំ ២០២១។

ចំណុចសំខាន់នៃសេចក្តីថ្លែងការណ៍៖ 

១. ការចោទប្រកាន់ដោយស្របច្បាប់៖ តំណាងបេសកកម្មអចិន្ត្រៃយ៍នៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា បានសង្កត់ធ្ងន់ថា ការចោទប្រកាន់មានមូលដ្ឋាននៅក្នុងមាត្រា ៤៣៧ ស្ទួន និង ៤៥២នៃក្រមព្រហ្មទណ្ឌកម្ពុជា។ វា​បាន​បញ្ជាក់​ថា​សកម្មជន​ត្រូវ​បាន​ផ្តល់​សិទ្ធិ​ពេញ​លេញ​ផ្លូវ​ច្បាប់​រួម​ទាំងសិទ្ធិក្នុងការការពារផ្នែកច្បាប់ និងបដិសេដរាល់ការចោទប្រកាន់ដែលជាផ្នែកនៃសិទ្ធិទទួលបានការជំនុំជម្រះក្តី​ដោយ​យុត្តិធម៌។

២. នីតិរដ្ឋ និងគណនេយ្យភាព៖ សេចក្តីថ្លែងការណ៍បានគូសបញ្ជាក់ថា ប្រទេសកម្ពុជា ក៏ដូចប្រទេសប្រជាធិបតេយ្យដទៃទៀតដែរ គ្មានបុគ្គលណាម្នាក់ត្រូវបានចោទប្រកាន់ ដោយសារតែពួកគេជានរណានោះទេ ប៉ុន្តែផ្អែកលើបទល្មើសដែលច្បាប់បានកំណត់។ ការដែល ជាសកម្មជនបរិស្ថាន ឬសម្ព័ន្ធជាមួយអង្គការស្តីពីសិទ្ធិណាមួយ មិនផ្តល់ឱ្យពួកគេធ្វើសកម្មភាព ដោយនិទណ្ឌភាពឡើយ។ តំណាងបេសកកម្មអចិន្ត្រៃយ៍នៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា ​បាន​លើក​ឡើង​ថា ការលើកឡើងថា «​មានការព្រួយបារម្ភយ៉ាងខ្លាំង​» ចំពោះការអនុវត្តច្បាប់ដោយអាជ្ញាធរ គឺជាការមាក់ងាយដល់នីតិរដ្ឋ និងការអនុវត្តដោយស្មើភាពគ្នាចំពោះប្រជាពលរដ្ឋទាំងអស់ដូចត្រូវបានធានាដោយរដ្ឋធម្មនុញ្ញ។

៣. ឯករាជ្យភាពរបស់តុលាការ៖ តំណាងបេសកកម្មបានរិះគន់ការអំពាវនាវឱ្យ « ពិនិត្យឡើងវិញនូវសំណុំរឿង» គឺការរើសអើងប្រឆាំងនឹងសុចរិតភាពប្រព័ន្ធតុលាការកម្ពុជា។ ​ការ​សម្រេច​របស់​តុលាការ​គឺ​ផ្អែក​លើ​ភស្តុតាង​ជាក់ស្តែង​និង​ដំណើរការ​ត្រឹមត្រូវ​។ ខ្តំណាងបេសកកម្ម បានបញ្ជាក់ថា បើទោះបីជនជាប់ចោទទាំងប្រាំមួយនាក់គឺជាអនីតិជននៅពេលប្រព្រឹត្តបទល្មើស ប៉ុន្តែបានកត់សម្គាល់ថា ច្បាប់កម្ពុជាកំណត់ឱ្យអនីតិជនទទួលខុសត្រូវព្រហ្មទណ្ឌក្រោមលក្ខខណ្ឌមួយចំនួន។

៤. ការកែប្រែក្រមព្រហ្មទណ្ឌ៖ សេចក្តីថ្លែងការណ៍បានបដិសេធការអំពាវនាវឱ្យធ្វើវិសោធនកម្មក្រមព្រហ្មទណ្ឌ គឺជាការភ័ន្តច្រលំ ព្រោះថាក្រមព្រហ្មទណ្ឌត្រូវបានចូលរួមបង្កើតឡើងដោយអ្នកជំនាញផ្នែកច្បាប់មកពីបស្ចិមប្រទេស និងការពិគ្រោះយោបល់ទូលំទូលាយពីភាគីពាក់ព័ន្ធ។ វាបានគូសបញ្ជាក់ពីកំណែទម្រង់ប្រព័ន្ធតុលាការដែលកំពុងបន្ត សំដៅធ្វើទំនើបកម្មច្បាប់កម្ពុជា ដើម្បីធានាបាននូវប្រសិទ្ធភាព និងស្ថិរភាព។

បេសកកម្មអចិន្ត្រៃយ៍របស់ប្រទេសកម្ពុជានៅទីក្រុងហ្សឺណែវបានជំរុញឱ្យការិយាល័យសិទ្ធិមនុស្សអង្គការសហប្រជាជាតិប្រកាន់ខ្ជាប់នូវអាណត្តិរបស់ខ្លួន និងគោរពអធិបតេយ្យភាព និងយុត្តាធិការក្នុងស្រុករបស់រដ្ឋ ដូចដែលបានលើកឡើងនៅក្នុងដំណោះស្រាយបង្កើតរបស់ខ្លួន។ បេសកកម្មនេះបានអំពាវនាវឱ្យមានវិធីសាស្រ្តប្រកបដោយតុល្យភាពដោយសង្កត់ធ្ងន់លើតម្រូវការសម្រាប់សកម្មជនក្នុងការអនុវត្តសិទ្ធិរបស់ពួកគេក្នុងក្របខ័ណ្ឌនៃច្បាប់៕

^{ប្រភពរូបថត៖ អង្គការលីកាដូ}